پیش بینی رواناب های ناشی از بارش های سیلابی در جلگه های ساحلی خلیج فارس (منطقه مورد مطالعه: دشت ساحلی میناب)
کد مقاله : 1001-MSRICONF
نویسندگان:
پریماه اسلامی *1، محمود بهروزی2، احمد نوحه گر3، محسن فوزی4
1پردیس بین المللی دانشگاه تهران.
2مدیر پژوهشکده علوم دریایی- دانشکاه تهران
3دانشکده محیط زیست- دانشگاه تهران
4گروه سوانح- محیط زیست- پردیس بین المللی کیش- دانشگاه تهران
چکیده مقاله:
ساخت‌وسازهای سکونتگاهی انسان که در آن از مصالح سخت استفاده می‌کند، موجب تبدیل سطوح نفوذپذیر به سطوح نفوذناپذیر شهری شده است. با وقوع بارش‌های سنگین، رواناب‌ها به‌دلیل عدم نفوذپذیری کاربری شهری سریعاً به‌راه افتاده و موجب وقوع سیلاب شهری می‌شود که متعاقب آن پس‌زدگی آب و گرفتگی مجاری زهکشی اتفاق می‌افتد و بر تأسیسات زیربنایی شهری آسیب جدی می‌رساند. بدین منظور شبیه‌سازی رفتار هیدرولیکی سیلاب‌ها در ارزیابی سیستم جمع‌آوری رواناب‌ها در شهر نقش مهمی دارد. در این پژوهش برای دستیابی به این رهیافت مدیریتی در شهر میناب، رفتار هیدرولیکی سیلاب در مجاری زه‌کشی با مدل SWMM شبیه‌سازی شد که برای صحت‌سنجی مدل از سه واقعه‌ی بارش متناظر استفاده گردید. نتایج حاصل از واسنجی مدل با مقادیر مشاهداتی در مولفه‌های دبی، عمق و سرعت رواناب با معیارهای NS و RMSE بیان‌گر انطباق مناسب آن‌ها و توانایی مدل در شبیه‌سازی رفتار هیدرولیکی سیلاب است. خروجی مدل نشان داد که در واقعه‌ی بارش 100 میلی‌متری در شهر میناب، منهول‌ها و مجاری زهکشی در زیرحوزه‌های مسکونی و پُرتراکم ظرفیت کافی برای انتقال رواناب ندارند که موجب سیل-گرفتگی زیرحوزه‌های شهری می‌شود. از آنجایی‌که شبکه‌ی زهکشی میناب ترکیبی بوده و یک خط لوله برای انتقال آب‌ها سطحی و فاضلاب خام شهری وجود دارد، سیلاب شهری و عدم ظرفیت کافی مجاری و پُرشدگی کانال‌ها در زیرحوزه‌های مسکونی و پُرتراکم موجب پس‌زدگی فاضلاب خام در نقاط مسکونی می‌شود. بنابرین، نتایج این مدل نشان می‌دهد که سیستم دفع آب‌های سطحی شهر میناب نیاز به به‌سازی و طراحی مناسب برای انتقال رواناب ناشی از سیلاب دارد.
کلیدواژه ها:
بارش سنگین، شبکه‌ی زه‌کشی، SWMM، آب‌گرفتگی کانال، میناب
وضعیت : مقاله برای ارائه شفاهی پذیرفته شده است